سازمان حقوق بشر ایران؛ ۱۶ بهمن ۱۳۹۹: امروز، ۳۰۰ روز از بازداشت علی یونسی و امیرحسین مرادی، دو دانشجوی نخبه دانشگاه شریف توسط مأموران وزارت اطلاعات میگذرد. نامهای از نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد منتشر شده که نشان میدهد او با طرح ادعاهایی غیر واقعی، در صدد کتمان نقض حقوق این دو زندانی سیاسی بوده است. این دو دانشجوی نخبه اما پس از گذشت نزدیک به ۱۰ ماه، همچنان بلاتکلیف و بدون دسترسی به وکیل در بند ۲۰۹ زندان اوین تهران بهسر میبرند.
علی یونسی و امیرحسین مرادی دو دانشجوی نخبه دانشگاه شریف هستند که ۲۲ فروردین امسال در تهران بازداشت شده و از آن زمان در بازداشتگاه تحت نظر وزارت اطلاعات موسوم به بند ۲۰۹ زندان اوین نگهداری میشوند.
در ماههای پس از بازداشت این دو دانشجوی نخبه و المپیادی، گزارشهایی مبنی بر اعمال فشار بر آنها جهت اخذ اعترافات اجباری منتشر شده است.
جمعی از کارشناسان مستقل حقوق بشر در سازمان ملل متحد اما روز پنجم اوت ۲۰۲۰/ ۱۵ مردادماه ۱۳۹۹، با ارسال نامهای (که یک نسخه از آن در اختیار سازمان حقوق بشر ایران قرار گرفته) به نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل، خواستار دسترسی علی یونسی به حقوق قانونی خود و مصون ماندن او از بدرفتاری و شکنجه شدند.
نویسندگان این نامه با ابراز نگرانی از احتمال تداوم شکنجه و فشار بر علی یونسی اعلام کردهاند:
«آقای یونسی از تاریخ بازداشت در تهران، ۵۹ روز در سلول انفرادی بهسر برده و همچنین به او اجازه دسترسی به وکیل انتخابی داده نشده است.»
در این نامه همچنین تأکید شده علی یونسی نه تنها چند هفته پس از بازداشت، اجازه تماس تلفنی با بستگان خود را نداشته بلکه بهدلیل عدم اتخاذ تمهیدات پیشگیرانه و بهداشتی توسط مسئولان زندان، به کرونا مبتلا شده است.
تصویر بخشی از نامه:
نامه یاد شده به امضای جاوید رحمان، گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران، الینا استاینرت، نایب رئیس گروه کاری بازداشتهای خودسرانه، نیالتسوسی کلمنت ووله، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور آزادی تجمع و تشکلها، دیگو گارسیا-سایان، گزارشگر ویژه استقلال قضات و وکلا و نیلز ملزر، گزارشگر ویژه شکنجه و سایر رفتارها یا مجازاتهای بیرحمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز رسیده است.
نماینده جمهوری اسلامی ایران در دفتر سازمان ملل متحد در ژنو اما حدود سه ماه بعد یعنی در تاریخ ۲۹ اکتبر ۲۰۲۰/ هشتم آبان ۱۳۹۹، در پاسخ به نامه یاد شده، با ادعاهای غیر واقعی، در صدد لاپوشانی حقیقت و قلب واقعیت درباره وضعیت علی یونسی برآمده است.
رضا یونسی، برادر علی یونسی در توئیتر خود با انتشار تصویر جوابیه نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل، ادعاهای مطرح شده از سوی او را «سراسر دروغ» توصیف کرده است.
او با تأکید بر اینکه برادرش پس از گذشت نزدیک به ۱۰ ماه همچنان در بند ۲۰۹ زندان اوین نگهداری میشود، ادعای نماینده جمهوری اسلامی مبنی بر انتقال علی یونسی به بند عمومی را رد کرده است.
رضا یونسی همچنین با اشاره به تحت شکنجه قرار گرفتن برادرش در طول دوران بازداشت، نوشته:
«در جلسه بازجویی عمومی در کاخ دادگستری و تلاش برای اعتراف گیرى در حضور نمایندگان تشکلهای دانشجویی در تیرماه، مشخص شد که چشم علی تا ۶۰ (شصت) روز بعد از بازداشت خونریزی داشته (به دلیل ضرب وشتم ماموران وزارت اطلاعات) و به بهداری فرستاده نشده بود. حتی بازجوی وزارت که در جلسه حاضر بوده، ضرب و شتم علی و امیرحسین را تایید و توجیه کرده بود اما نماینده جمهوری اسلامی در نامهاش منکر هرگونه بدرفتاری شده است.»
او در ادامه یکی دیگر از ادعاهای نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل، مبنی بر انجام بازجویی از علی یونسی و امیرحسین مرادی در حضور وکیل را «دروغ» توصیف کرده و نوشته:
«ماههاست که وکلای انتخابی بین دادگاه، اوین، اطلاعات و قوه قضائیه سرگردان هستند وهمچنان پروندهها را نخواندهاند.»
وضعیت امیرحسین مرادی و علی یونسی در بند امنیتی ۲۰۹
علیرغم اینکه ظاهرا روند بازجویی از امیرحسین مرادی و علی یونسی به پایان رسیده، این دو دانشجوی نخبه اما در انتظار برگزاری دادگاه و همچنین محروم از دسترسی به وکیل انتخابی، در بدترین شرایط از لحاظ بهداشتی و رفاهی و بهصورت بلاتکلیف در بند ۲۰۹ زندان اوین نگهداری میشوند.
منابع مطلع از وضعیت این دو زندانی سیاسی در گفتوگو با سازمان حقوق بشر ایران اعلام کردهاند آنها حتی از دسترسی به هوا خوری و تلفن هم به اندازه کافی برخوردار نیستند.
یک منبع مطلع در همین رابطه میگوید: «آنها در ۲۰۹ هستند و این بند شرایط امنیتی دارد. یعنی برخلاف بند عمومی، تنها دو الی سه روز در هفته میتوانند از هواخوری استفاده کنند. همچنین فقط یکبار در هفته مجاز به برقراری تماس تلفنی با بیرون از زندان هستند. ملاقات با خانواده هم هر دو هفته یکبار است.»
این منبع مطلع درباره کمبود امکانات در بند ۲۰۹ میگوید: «وسایل گرمایشی در این بند تقریبا وجود ندارد و بازداشتیها در زمستان، سرمای شدیدی را تحمل میکنند. همچنین فروشگاه و آشپزخانه که در بند عمومی وجود دارد در ۲۰۹ موجود نیست و این دو زندانی مجبور هستند از همان غذای زندان که کیفیت بدی دارد، بخورند.»
بهگفته این منبع مطلع، امیرحسین مرادی و علی یونسی تنها هفتهای یکبار میتوانند با هماهنگی مسئولان زندان و با هزینه شخصی، به میزان محدودی خوراکی از بیرون از زندان خریداری کنند.
این دو دانشجوی زندانی در اواخر خردادماه امسال و پس از تحمل نزدیک به دو ماه حبس در سلول انفرادی، به سلول جمعی منتقل شدند.
یک منبع آگاه درباره وضعیت این زندانیان سیاسی در بند ۲۰۹ میگوید: «علی و امیرحسین در اتاقهای کوچکی هستند که قرار بوده سلول انفرادی باشد اما بهدلیل بالا بودن تعداد بازداشتیها، در حال حاضر در هر اتاق چهار الی پنج نفر نگهداری میشوند.»
بهگفته این منبع آگاه، عدم نظارت کافی بر ورودیهای جدید در بند ۲۰۹، این دانشجویان زندانی را در معرض خطر ابتلا به ویروس کرونا قرار داده است.
پیشتر خانواده علی یونسی اعلام کرده بودند که فرزندشان در زندان به کرونا مبتلا شده است.
تصویر نامه نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد: