ایران :کارشناسان سازمان ملل نسبت به اعدام زندانیان بلوچ هشدار دادند

ژنو، ٤ فوریه ٢٠٢١ _ کارشناسان سازمان ملل اعدام جاوید دهقان، ایرانی متعلق به اقلیت بلوچ را محکوم کردند.

کارشناسان نگران هستند که افزایش اخیر اعدام زندانیان اقلیت بلوچ در ایران ادامه داشته باشد. کارشناسان گفتند: «ما از اعدام آقای دهقان در ژانویه علی‌رغم درخواست فوری هفته گذشته ما از دولت ایران برای متوقف کردن آن و همچنین درخواست‌های دفتر حقوق بشر سازمان ملل و جامعه مدنی شوکه شدیم.»

«ما به دولت ایران اطلاع دادیم که نگرانی‌های جدی وجود دارد که حکم اعدام آقای دهقان در پی نقض‌های جدی دادرسی منصفانه، از جمله ادعای ارتکاب شکنجه، نگهداری طولانی مدت در سلول انفرادی و اجبار به اعتراف صادر شده است. نگرانی‌هایی که به نظر نمی‌رسد توسط مقامات ایرانی بررسی شده باشد.»

آقای دهقان در ژوئن  ٢٠١٥ به اتهام دست داشتن در یک گروه مسلح و حمله‌ای که منجر به کشته شدن  دو مآمور سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی شد، دستگیر شد. وی پس از دستگیری به مدت سه ماه در معرض ناپدیداری اجباری قرار گرفت و در سلول انفرادی در بازداشتگاه نامعلوم نگهداری شد. او سپس به زندان مرکزی در استان سیستان و بلوچستان منتقل شد. پس از آن بنا بر گزارش‌ها او برای مدت چند ماه بین زندان ومکان نامعلومی منتقل شده و در این مکان وی با شکنجه مجبور به “اعتراف” به اتهامات شده است. او در تمام دوران از دسترسی به وکیلی محروم بوده است.

در ماه مه  ٢٠١٧، دادگاه انقلاب زاهدان آقای دهقان را به اعدام محکوم کرد، علی‌رغم اینکه وی به دادگاه گفته بود که شکنجه شده و اعتراف اجباری را پس گرفته بود. طبق گزارش‌ها، دادگاه از بررسی این ادعا خودداری کرد و همچنین این اعتراف را بخشی از مبنای صدور حکم قرار داد. به او تجدید نظر داده نشد و در تاریخ ٢٥ ژانویه به وکیل وی اطلاع داده شد که دیوانی عالی درخواست اعداه دادرسی وی را رد کرده است.

«قانون بین‌المللی حقوق بشر روشن است. دولتی که مجازات اعدام را لغو نکرده است، فقط می تواند این مجازات را برای “شدیدترین جرایم” یعنی قتل عمد و در پی رسیدگی قضایی که کاملا به ضمانت های دادرسی عادلانه پایبند باشد، اجرا کند.»

«ملاحظات مطرح شده در این پرونده درباره نقض جدی اصول دادرسی عادلانه، از جمله فقدان حقوق تجدید نظر موثر و اعترافات اجباری ناشی از شکنجه، به این معنی است که اعدام وی یک اعدام خودسرانه بوده است.»

کارشناسان همچینن نگرانند که اعدام آقای دهقان یکی از چندین اعدامی است که اخیراً علیه زندانیان اقلیت بلوچ در ایران اجرا شده است. بر اساس اطلاعات دریافتی، از اواسط دسامبر سال ٢٠٢٠ حداقل ٢١ زندانی بلوچ در زندانهای زاهدان، مشهد و اصفهان اعدام شده‌اند. بسیاری از اعدام‌شدگان در پی رسیدگی‌های قضای پراشکال براساس اتهامات مرتبط با مواد مخدر یا امنیت ملی محکوم شده‌اند. گزارش شده است که ١٢٤زندانی دیگر نیز در زندان مرکزی زاهدان در صف اعدام هستند، از جمله بابت جرایمی که شامل قتل عمدی نمی‌شود.

کارشناسان اظهار داشتند: «ما از این روند اعدام زندانیان اقلیت بلوچ در صف اعدام بسیار نگرانیم. ما همچنین از رویه‌ی ناپدیدکردن اجباری افرادی که از گروه‌های اقلیت هستند، نگرانیم. ما قبلا نگرانی‌های خود را در باره افرادی از گروه‌های اقلیتی دیگر در ایران که در معرض خطر قریب الوقوع اعدام هستند یا در ایران اعدام شده اند، اعلام کرده‌ایم. ما از جمهوری اسلامی ایران می‌خواهیم که فوراً این اعدام‌ها را متوقف کرده و کلیه اعدام صادر شده که مغایر با قوانین بین المللی حقوق بشر هستند را لغو کند. ما همچنین از دولت ایران می‌خواهیم به عنوان نخستین گام در لغو مجازات اعدام تعلیق فوری مجازات اعدام را اجرا کند.»