مجازات اعدام در ایران در سال ۲۰۲۰ – گزارش سالانه مانیتورینگ حقوق بشر ایران

مجازات اعدام در ایران در سال ۲۰۲۰ – اعدام یک مجازات ضدانسانی است که به هر بهانه و تحت هر پوش و توجیه یک جنایت است؛ جنایتی که رژیم حاکم بر ایران در پردهٔ قانون همواره آن را در سالیان گذشته انجام داده و میدهد.
ایران با ۲۵۵ اعدام در سال ۲۰۲۰ همچنان یکی از بالاترین آمارها را در جهان داشت. جرایم سیاسی، جرایم مربوط به مواد مخدر، جرایم جنسی، محاربه، سرقت مسلحانه و شرب خمر از مواردی بوده که حکم اعدام برای آن صادر شده است.

• دست‌کم ۲۵۵ نفر در سال ۲۰۲۰ اعدام شدند
• ۶۷ مورد اعدام‌ها توسط منابع رسمی اعلام شده‌اند
• دست‌کم ۱۹۸ اعدام با اتهام قتل بوده است
• دست‌کم ۲۶ نفر برای اتهامات مربوط به مواد مخدر اعدام شده‌اند
• یک اعدام در ملاء عام اجرا شده‌ است
• دست‌کم ۶ کودک-مجرم در میان اعدام شدگان وجود دارند
• حداقل ۸ زن اعدام شده‌اند
• حداقل ۹ زندانی سیاسی اعدام شده اند

البته اطلاعات جمع آوری شده نمی تواند واقعیت آنچه در داخل ایران در حال وقوع است را به تصویر بکشد چرا که فضای بسته و امنیتی موجود امکان دسترسی به آمار واقعی را از فعالان حقوق بشر سلب کرده است. از طرفی بسیاری از اعدام‌ها در ایران به طور مخفیانه اجرا میشود. لذا آمار واقعی را باید بسا بیشتر در نظر گرفت.
نیازمندی رژیم ایران به صدور و اجرای پیاپی احکام اعدام در سال گذشته برای ارعاب جامعه به‌منظور سد کردن راه قیام و حفظ نظام بسیار روشن بود. در همین راستا مقامات به صدور و اجرای حکم اعدام معترضان پرداختند.
علاوه بر این مقامات ایران با استفاده از مجازات اعدام برای جرائمی چون شراب خواری و یا سرقت،‌ نشان دادند که قصدشان ارعاب و تهدید جامعه مدنی است.
در رابطه با اعدام‌های انجام شده باید روی مواردی چون نقض گسترده اصول دادرسی عادلانه، اجرای اعدام در ملاءعام، اعدام کودک-مجرمان تأکید کرد که به خاطر آن رژیم ایران همواره توسط نهادهای حقوق بشری و بین المللی محکوم شده است.

مانیتورینگ حقوق بشر ایران، دبیرکل ملل متحد، کمیسر عالی و شورای حقوق‌بشر و گزارشگران ذیربط ملل متحد و عموم سازمانهای بین‌المللی مدافع حقوق‌بشر را به اقدام فوری برای توقف شکنجه و اعدام در ایران و ارجاع پرونده نقض وحشیانه و سیستماتیک حقوق‌بشر در ایران به شورای امنیت ملل متحد فرا می‌خواند و بار دیگر بر تشکیل یک هیات تحقیق بین‌المللی برای بازدید از زندانهای ایران و دیدار با زندانیان تأکید می‌کند.

اعدام زندانیان سیاسی:
اعدام معترضان و زندانیان سیاسی در سال گذشته نمونه‌ بارزی از چگونگی استفاده رژیم از مجازات اعدام به عنوان ابزار سرکوب مردم است.
بر اساس اطلاعات پراکنده‌ای که در رسانه‌های رسمی و فعالین حقوق‌بشری منتشر شده است، در ماه‌های گذشته در شهرهای مختلف ایران، احکام اعدام برای دستگیرشدگان اعتراضات دی‌ماه ۹۶، مرداد ۹۷ و آبان ۹۸ صادر شده است. در تهران، سه نفر از معترضان آبان ۹۸ به اعدام محکوم شدند. در اصفهان نیز پنج نفر از معترضان دی‌ماه ۹۶ به اعدام محکوم شدند.
نوید افکاری، ورزشکار ۲۷ ساله که پس از اعتراضات مردادماه ۹۷ شیراز در این شهر دستگیر شده بود در ۲۲ شهریور ۹۹ به دار آویخته شد.
پیش از این در ماه مرداد ۹۹ یک معترض دیگر به نام مصطفی صالحی که در دی‌ماه ۹۶ دستگیر شده بود نیز اعدام شد.
زندانی سیاسیی مصطفی سلیمی یکی از ده‌ها زندانی بود که روز هشتم فروردین ۹۹ در پی اعتراض‌ها در زندان سقز موفق به فرار از این زندان شد، اما مجددا بازداشت شد و دو هفته بعد در روز ۲۳ فروردین ۹۹ اعدام گردید.
دو زندانی سیاسی کرد به نام‌های دیاکو رسول زاده و صابر شیخ عبدالله صبح روز ۲۴ تیر در زندان ارومیه اعدام شدند.
این دو زندانی بر اساس اعترافات اجباری گرفته شده تحت شکنجه محکوم به اعدام شده بودند.
زندانی سیاسی کرد هدایت عبداللە پور در روز دوشنبه ۲۲ اردیبهشت ۹۹ در یکی از پادگان‌های اشنویه تیرباران شد.
یک زندانی سیاسی بلوچ به نام عبدالباسط دهانی ۴ اردیبهشت ۹۹در زندان مرکزی زاهدان اعدام شد. او نیز پیش از اعدامش گفته بود که برای اعتراف اجباری، تحت شکنجه های وحشیانه قرار گرفته است.
همچنین رژیم در روز روز ۲۲ آذر ۹۹ دست به اعدام روح‌الله زم زد تا با ایجاد جو رعب و وحشت از قیام مردم ممانعت کند.

اعدام کودک مجرمان:
رژیم ایران با نقض تعهدات بین‌المللی خود به اجرای حکم اعدام کودک-مجرمان ادامه داد. در سال ۲۰۲۰ دست‌کم ۶ تن به اتهام ارتکاب جرم در دوران نوجوانی اعدام شدند.
اسامی این افراد مجید اسماعیل‌زاده، شایان سعیدپور، ارسلان یاسینی، موید سواری، امیرمحمدپور و محمدحسن رضایی میباشد.
مجید اسماعیل‌زاده، کودک-مجرمی که ۳۰ فروردین ۹۹ در زندان مرکزی اردبیل اعدام شد، در اداره آگاهی برای اعتراف به قتل شکنجه شده بود. به گفته‌ی پدرش، مجید که هنگام وقوع جرم انتسابی ۱۶ سال داشت، به دلیل فقر خانواده امکان برخورداری از خدمات حقوقی کافی را نداشت و وکیل تسخیری نیز هرگز به تماس‌های خانواده جواب نداد.
شایان سعیدپور در روز ۲ اردیبهشت ۹۹ به خاطر جرمی که پیش از ۱۸ سالگی مرتکب شده بود اعدام شد. وی جزو زندانیانی بود که پس از اعتراض به وضع زندان و نگرانی از شیوع ویروس کرونا در هشتم فروردین از زندان سقز گریخته بودند. او پانزدهم فروردین دوباره بازداشت شد.
علاوه بر این، دانیال زین العابدینی، کودک-مجرم محکوم به اعدام زندان مهاباد، با ضرب و جرح ماموران به قتل رسید. جسد او روز پنج‌شنبه ۱۴ فروردین ۹۹ به خانواده‌اش تحویل داده شد.

اعدام زنان:
حداقل ۸ زن در سال گذشته در ایران اعدام شدند. رژیم ایران بالاترین اعدام کننده زنان در جهان است.
در نتیجه طبقه بندی نکردن قتل عمد در قوانین رژیم ایران، هر کس که مرتکب قتل بشود، فارغ از انگیزه آن، به اعدام محکوم می شود. در ایران بسیاری از زنانی که به جرم قتل محکوم می شوند، خود قربانی خشونت هستند و در دفاع از خود مرتکب قتل شده اند. آنها پس از محاکمات بسیار ناعادلانه به مرگ محکوم می شوند.

اعدام به خاطر جرائمی که شامل اعدام نیستند:
دستکم ۱۳ نفر در سال گذشته با اتهاماتی چون جرایم مربوط به مواد مخدر، تجاوز به عنف، محاربه از طریق سرقت مسلحانه و شرب خمر اعدام شده‌اند.
رژیم ایران در ماه تیر ۹۹ با اعدام یک زندانی به اتهام «شرب خمر» بار دیگر نشان داد که از مجازات اعدام به عنوان وسیله ای برای سرکوب و ایجاد خفقان در جامعه استفاده می‌کند.
این زندانی که مرتضی جمالی نام داشت، در روز ۱۸ تیر در زندانی مرکزی مشهد به دار آویخته شد. وی ۵۵ ساله بود و دو فرزند داشت.
در یک مورد دیگر، شهروز کاظمی نورالدین‌وند روز ۹مهرماه در زندان اصفهان اعدام شد. وی به اتهام محاربه از طریق سرقت مسلحانه از یک مغازه طلافروشی به اعدام محکوم شده بود. این اعدام در حالی صورت گرفت که این زندانی ۲۸ ساله به دلیل فقر دست به سرقت زده بود و در جریان سرقت هیچ کس آسیب ندیده بود.

About The Author