ملت کرد برای گرامیداشت یاد و خاطره بزرگ مردان تاریخش بویژه آنانی که در راه آزادی و کرامت انسانی جان خود را از دست داده اند، با آرمانهایشان تجدید میثاق میکنند. سال روز شهادت قاضی محمد و یارانش به روز شهدای کردستان نام گزاری شده است.
۷۲ سال قبل، در دهم فروردین‌ماه ۱۳۲۶ برابر با سی‌ام مارس ۱۹۴۷، قاضی محمد رئیس جمهور کُردستان، محمدحسین سیف‌قاضی وزیر دفاع و معاون رئیس جمهوری و نیز صدر قاضی نماینده‌ی مردم مهاباد در مجلس دوره‌ی چهاردهم شورای ملی و نماینده‌ی مناطق کُردستان با حکومت مرکزی، بعد از چند جلسه دادگاه فرمایشی و نظامی و با فرمان مستقیم محمدرضاشاه پهلوی و توسط رزم‌آرا رئیس وقت ستاد ارتش و در میدان چهار چراغ مهاباد (چوارچرا)که دوم بهمن‌ماه ۱۳۲۴ جمهوری کردستان رسماً اعلام موجودیت کرد، با چوبه‌ی دار اعدام شدند.
قاضی محمد در سال ۱۲۸۰ شمسی در یک خانواده روشنفکر بدنیا آمد و در جوانی مبارزه را آغاز کرد و بزودی بعنوان یکی از رهبران جنبش کردستان شناخته شد. قاضی محمد در ادامه تلاشها و مبارزات خود، در بهمن ۱۳۲۴ با استفاده از ضعف دولت مرکزی، جمهوری خودمختار کردستان را در چهارچوب تمامیت ایران، اعلام نمود.
رهبر و مؤسس جمهوری کردستان در مهاباد چهره‌ای درخشان نه تنها برای کردهای شرق، بلکه برای کردهای منطقه بود. دمکراتی انقلابی و دانشمند پژوهنده که راه رهایی کردها از ستم مضاعف را بدرستی شناخت و با تاسیس نخستین جمهوری خودمدیر در چارچوب ایران, یگانه راه حل را از خود به یادگار گذاشت.
حکومت سعی کرد با زدن مارک تجزیه طلبی به این جنبش که خواستار خودمختاری بود، آنرا منزوی ساخته و سرکوب کند. سرانجام یکسال بعد ارتش، مهاباد را تسخیر کرده و قاضی محمد و یارانش را دستگیر کردند. روز دهم فروردین سال ۱۳۲۶ قاضی محمد و دوتن از یارانش بنامهای سیف قاضی و صدر قاضی در میدان شهر مهاباد اعدام شدند.
قاضی محمد که به «پیشوا» ملقب گردید، سخنوری توانا بود و در آخرین خطابه خود، در میدان چواچرا-ی مهاباد گفت: امروز یک قاضی محمد اعدام می‌شود. شک نداشته باشید که فردا هزاران قاضی محمد در کردستان بپا خواهند خواست.
قاضی محمد در وصیت خویش بارها اهمیت اتحاد و انسجام ملی کردها را یادآوری کرده است. پیشوا قاضی در بخشی از وصیت‌نامه خود می‌گوید:»… عزیزان من، کردستان به تمام کردها تعلق دارد. همانطور که در یک خانواده هر یک از اعضای آن به کاری مشغول است و وظایفی که به ایشان محول می‌شود انجام می‌دهد، دیگری حق تنگ نظری و حسادت ندارد؛ کردستان همان خانه و همان خانواده است.
یاد او و یارانش و تمامی شهدای کردستان زنده باد.
وصیت نامه پیشوا قاضی محمد:
About The Author
